بتن درست است یا بتون؟ بتن یکی از مصالح ساختمانی است و کاربرد بسیاری در صنعت ساخت و ساز دارد. این محصول مهم به‌شکل بتون نیز نوشته و بیان می‌شود و املای صحیح آن همواره مورد مناقشه قرار دارد. حال سوال این است که بتن درست است یا بتون؟. در ادامه مطلب به توضیح املای صحیح این کلمه می‌پردازیم و درباره کاربردهای این مصالح ساختمانی اطلاعات بیشتری در اختیارتان قرار می‌دهیم.
زبان فارسی یکی از ارزشمندترین دستاوردهای مردم ایران زمین است که اقوام و فرهنگ‌های مختلف این سرزمین را به یکدیگر نزدیک می‌سازد. به‌همین دلیل، باید در حفظ و نگهداری آن بکوشیم و به درست‌ترین شکل کلمات آن‌را تلفظ کنیم و بنویسیم. یکی از کلمات خارجی و پرکاربردی در فارسی که به دو شکل نوشته و بیان می‌شود؛ بتن یا بتون است. اما کدام یکی از این کلمات درست هستند و باید آن‌را بکار ببریم؟ کلمات زیادی هستند که طرز نوشتار و گفتار آن‌ها فرق میکند؛ بتن یا بتون نیز یکی از آن‌ها است.
املای درست این کلمه بتن (بدون حرف واو) است؛ این نوع نوشتار در منابع رسمی و کتاب‌های مرجع درست‌نویسی به‌عنوان شکل صحیح این کلمه عنوان شده است. کلمه بتون بیشتر در گفتار عامیانه و بین مردم رواج دارد؛ برخی از افراد این املا را در نوشته‌های غیررسمی استفاده می‌کنند. اما شکل صحیح این کلمه همان بتن است که باید مورد استفاده قرار گیرد.
دکتر مهدی قالیبافان، پدر بتن ایران، نیز درمقاله ای که درسایت دانشکده فنی منتشرشده است، این موضوع را بررسی و با ذکر شواهد و دلایل مختلف املای درست کلمه را بتن دانسته‌اند.
ریشه کلمه بتن چیست؟
شاید برایتان جالب باشد که بدانید کلمه بتن از چه زبانی وارد فارسی شده و چگونه رواج پیدا کرده است. بتن (Béton) کلمه‌ای فرانسوی محسوب می‌شود و در این زبان به معنای ترکیبی است که از سیمان تهیه شده باشد. بنابراین، بتن کلمه خارجی بشمار می‌رود که با رواج صنعت ساخت‌وساز به ایران راه یافته است. در زبان انگلیسی، بتن را concrete می‌گویند که با آنچه در فارسی مورد استفاده قرار می‌گیرد متفاوت است.
بتن چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
حالا که با املای صحیح کلمه بتن آشنا شدید بهتر است کمی از عملکرد و خواص آن نیز بدانید. بتن یکی از مصالح مهم ساختمانی است؛ اگر بگوییم بدون آن هیچ سازه‌ای ساخته نمی‌شود بیراه نگفته‌ایم. بتن از ترکیب شن یا سنگدانه، سیمان و آب ساخته می‌شود و برای استحکام بیشتر ساختمان و چسبندگی مصالح به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مهم‌ترین ویژگی بتن آن است که بسیار ساده تهیه می‌شود و منابع آن در دسترس هستند. به‌طور مثال، پیمانکاران ساختمانی به‌راحتی به سیمان، شن یا سنگدانه و آب دسترسی دارند و در مدت زمان کوتاهی می‌توانند بتن تهیه کنند. از دیگر ویژگی‌های مهم بتن می‌توان به ارزان بودن و دوام بالای آن اشاره کرد که آن‌را به مصالح ساختمانی پرکاربرد تبدیل کرده است.
مزایای بتن چیست؟
بتن مزایای بسیاری دارد به‌همین دلیل، روزبه‌روز به محبوبیت آن اضافه می‌شود و در سازه‌های بیشتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده با استحکام بخشیدن به سازه، امنیت و دوام آن‌را افزایش می‌دهد و از فروپاشی ساختمان جلوگیری میکند. مهم‌ترین مزایای بتن شامل موارد زیر است:
• مصالحی مانند سنگ، آجر، آهن را به‌یکدیگر متصل می‌سازد و از جدا شدن آن‌ها جلوگیری میکند.
• در مقایسه با فولاد و پلیمر مقرون به صرفه و در دسترس است.
• بتن در دمای محیط شکل می‌گیرد بنابراین، نیاز نیست در کارخانه و یا فضای خاصی تهیه شود.
• بتن قابلیت شکل‌گیری دارد به‌طور مثال، می‌توان از آن در قالب‌های مختلفی استفاده کرد.
• در مقایسه با چوب یا فولاد، بتن از مقاومت بیشتری در مقابل آب برخوردار است.
• بتن به‌دلیل داشتن کلسیم سیلیکات هیدرات تا ۹۱۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل میکند. بنابراین، مقاومت خوبی دربرابر آتش‌سوزی دارد.
• این ماده به پوشش و نگهداری خاصی نیاز ندارد.
• بتن با روش‌های مختلف مانند دست، پمپ، میکسر و… ریخته می‌شود به‌همین دلیل، استفاده از آن بسیار آسان است.
• بتن، ماده‌ای چند لایه است از‌این‌رو، به‌عنوان عایق حرارتی عمل میکند و در سرما و گرما دمای محیط را خارج نمی‌سازد.
• این ماده دربرابر آتش سوزی، آب، رطوبت و سایر عوامل محیطی مقاومت دارد به همین دلیل، دوام آن بیشتر از سایر مصالح است.
کاربرد بتن چیست؟
نکته جالب درباره بتن آن است که دومین ماده پرکاربرد در زمین بعد از آب محسوب می‌شود. بنابراین علاوه‌بر ساخت و ساز، برای تهیه محصولات مختلفی آن‌را بکار می‌برند. مهم‌ترین کاربردهای بتن شامل موارد زیر است:
• ساختمان سازی
• ساخت سد
• فونداسیون سازه‌های بزرگ
• راهسازی
• صنعت راه آهن
• پل سازی
• بندر و فرودگاه
• تونل
• ساخت کانال
• محصولات دکوری
• نماسازی و محوطه سازی
• عایق‌های صوتی و گرمایی
• ساخت استخر
درنهایت بتن یابتون؟
کلمات زیادی هستند که از زبان‌های دیگر به فارسی وارد شده‌اند و کم کم جای خود را پیدا کرده‌اند. بتن نیز یکی از کلماتی محسوب می‌شود که ریشه فرانسوی دارد به‌همین دلیل، املای آن مورد مناقشه است تا جایی که گاهی به‌شکل بتون نوشته می‌شود. بتون کلمه‌ای عامیانه است که در زبان گفتاری و بین مردم رواج دارد، اما به‌صورت نوشتاری نباید از آن استفاده شود. شکل صحیح املای این کلمه؛ بتن بدون واو است که در کتب درست‌نویسی و لغتنامه دهخدا نیز به همین شکل نوشته شده است.
