گیرش بتن و سخت شدن آن از مهمترین خواص بتن محسوب می شوند که بر رفتار بتن در طولانی مدت اثر می گذارند. در طی یک دوره زمانی، معمولاً 28 روز بتن با پیشرفت فرآیند گیرش سخت می شود و کارایی آن کاهش می یابد. دو لحظه حیاتی در این فرآیند وجود دارد که شامل زمان گیرش اولیه و نهایی می شود. مراحل گیرش بتن مختلف است و عوامل مختلفی مانند آب و هوا، دما و …. بر روی سرعت و استحکام آن تاثیر می گذارد.

 

صاف کردن بتن

گیرش بتن چیست؟

گیرش بتن فرآیندی است که یک مخلوط بتن از حالت مایع تا به دست آوردن سختی مطلوب طی می کند. به عبارت دیگر، بتن تحت فرآیندی به نام هیدراتاسیون قرار می گیرد که در آن ترکیبات اصلی سیمان با مولکول های آب پیوندهای شیمیایی ایجاد می کنند. هیدراتاسیون باعث می شود بتن سخت شود و به اندازه کافی برای استفاده مورد نظر بادوام شود. فراموش نکنید، بتن یک ماده حساس به زمان است و هرگونه تلاش برای بازسازی بتن، گیرش، ساختار بتن و در نتیجه مقاومت آن را تضعیف می کند. تنها زمانی که یک مخلوط سیمان کاملاً سفت شد دوام و استحکام آن کاملاً مشخص می شود.

زمان گیرش ثابت نیست و حداکثر زمان گیرش بتن و حداقل زمان گیرش به موارد مختلفی بستگی دارد. شرایط آب و هوایی، دمای زمین و دمای هوا در زمان هیدراته سیمان نقش مهمی را ایفا می کنند. اگرچه با افزایش دما، زمان گیرش کاهش می یابد اما در دمای بالای 30 درجه به طور برعکس عمل می کند و سرعت گیرش افزایش می یابد. به همین منظور در مواقع شدید دمایی مانند هوای سرد و یا اوسط تابستان که هوا خیلی گرم است، تولید کنندگان در کارخانه بتن آماده از مواد افزودنی در ترکیب بتن استفاده می کنند. تسریع کننده ها برای هوای سرد و کندگیرکننده ها برای هوای گرم.

 

مراحل گیرش بتن و زمان گیرش اولیه بتن

شاید بپرسید زمان اولیه و پایانی بتن چیست؟ دوره گیرش از زمان قرار دادن بتن شروع می شود و تا زمانی که بتن خواص مورد نظر را ایجاد کند ادامه می یابد. زمان گیرش اولیه و ثانویه بتن، دو لحظه حیاتی در فرآیند گیرش بتن می باشد.

1. گیرش اولیه

زمانی است که مخلوط بتن شروع به از دست دادن انعطاف پذیری خود می کند. این بدان معنی است که مخلوط مایع شروع به جامد شدن می کند و کار با آن را سخت تر می کند. حال اگر بتن قبل از گذراندن زمان گیرش اولیه به سرعت سفت شود، نشان دهنده غیرعادی بودن گیرش بتن است. گیرش غیرعادی بتن دلایل مختلفی دارد که گیرش کاذب یکی از آنهاست. در گیرش کاذب، بتن انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و به سرعت سفت می شود، سپس پس از اختلاط مجدد، بتن سیالیت را بازیابی می کند و به طور معمول گیر می کند. این امر به دلیل ماهیت تولید سیمان اتفاق می‌افتد.

نکته: زمان گیرش اولیه بتن دقیقا لحظه ای است که بتن شروع به سخت شدن می‌کند.

2. گیرش نهایی

 زمانی است که مخلوط بتن جامد می شود. در این مرحله، مخلوط بتن می تواند یک شکل را حفظ کند و تلاش برای اصلاح آن به توسعه مقاومت آن آسیب نمی رساند.

گیرش بتن تأثیر قابل توجهی بر خواص بتن آماده مانند استحکام و قدرت، نفوذپذیری، مقاومت در برابر سایش، ثبات حجم، تمایل به ترک خوردگی و مقاومت در برابر یخ زدگی و ذوب شدن و یخ زدایی مواد شیمیایی دارد. 

نکته: انتخاب کارخانه بتن نامعتبر از معایب بتن آماده می باشد و لازم است در انتخاب ان بیشتر دقت کنید.

 

بتن

عوامل موثر بر زمان گیرش بتن

1. شرایط آب و هوایی و دما

بتن ریزی پروژه های ساختمانی اگر در شرایط آب و هوایی مناسب انجام شود، نتیجه آن عالی و مشکلات آن کمتر خواهد بود. واقعیت این است که پیمانکاران، مهندسان و مدیران پروژه باید خود را با شرایط آب و هوایی مختلف وفق دهند تا سازه های بتنی از نظر ساختاری سالم باشند. هنگامی که شرایط آب و هوایی شدید وجود دارد، نظارت بر دمای بتن برای جلوگیری از آسیب رساندن به یکپارچگی ساختاری بتن ضروری است.

هوای سرد فرآیند گیرش را کند کرده یا آن را به طور کامل متوقف می کند و بر افزایش مقاومت بتن تأثیر منفی می گذارد. علاوه بر این، اگر بتن در هنگام قرار گرفتن در معرض دماهای انجماد گیر کند، آب موجود در بتن یخ زده و باعث ترک خوردن آن می شود و دوام آن و عمر مفید سازه را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

بتن ریزی در هوای گرم نیز از این قاعده مستثنی نیست و خطراتی برای آسیب رساندن به بتن شما نیز دارد. دماهای بالا منجر به تبخیر سریع آب و گیرش بتن سرعت می یابد. درنتیجه سازه های بتنی در دراز مدت دوام بالایی ندارند و ممکن است یکپارچگی ساختاری بتن را به خطر بیاندازد.

2. طرح اختلاط بتن

طرح اختلاط بتن یکی دیگر از عوامل مرتبط با زمان گیرش اولیه و نهایی بتن است. در برخی از پروژه ها به دلیل نیاز به سرعت بالا از شتاب دهنده های مخلوط بتن استفاده می شود. این امر باعث می شود بتن در اسرع وقت خشک و قابل استفاده باشد. در این حالت مقاومت بتن فدای سرعت می شود و بتن از استحکام کمتری نسبت به طرح ها برخوردار است.

3. رطوبت

رطوبت نیز از دیگر عوامل موثری است که در مدت زمان گیرش و پخت نهایی آن نقش مهمی ایفا می کند. ضروری است مقدار آب مورد استفاده در بتن به اندازه باشد زیرا اگر در مخلوط بتن آب کافی نباشد، بتن به سرعت به مرحله نهایی پخت رسیده و از لحاظ مقاومت کلی ضعیف‌تر می‌شود. و اگر رطوبت در مخلوط بتن، بیش از اندازه نیاز باشد، بتن پوسته پوسته شده و لایه بالایی بتن را ضعیف خواهد کرد.

4. باد

میزان باد نیز نقش مهمی در زمان گیرش بتن دارد. با افزایش میزان باد، میزان تبخیر رطوبت نیز افزایش می یابد و اثرات خاص خود را بر روی بتن خواهد داشت.

 

بتن

3 عملکرد اصلی برای گیرش بتن

1. ایجاد برکه یا غوطه ور کردن، اسپری آب و مه پاشی و پوشش های خیس اشباع شده، روش ­هایی هستند که با حفظ رطوبت در اطراف بتن، زمان گیرش بتن را بالا می ­برد.

2. پوشاندن بتن با کاغذ نفوذ پذیر یا ورق­ های نایلون، روشی برای بالا بردن گیرش بتن است که اصطلاحا با اندود کردن بتن از کاهش رطوبت آن جلوگیری می کند.

3. بخارزنده، سیم پیچ­های گرمازا، قالب­ ها یا بالشتک‌هایی که با برق گرم می­ شوند، روش هایی برای تامین رطوبت اضافی بتن محسوب می شوند که باعث افزایش مقاومت و گیرش بتن می شوند.

نکته: سیم پیچ های گرمایشی در نزدکی عناصر سطح بتنی جاساز می شوند و هدف آنها محافظت از یخ زدگی بتن در هنگام بتن ریزی در هوای سرد می باشد.

نکته: مه پاشی می تواند جمع شدگی و ترک خوردگی را تا رسیدن بتن به مقاومت مطلوب، به حداقل برساند.

 

نتیجه گیری

گیرش و سخت شدن از مهمترین خواص بتن به شمار می آید که بر رفتار بتن در درازمدت اثر می گذارند. گیرش بتن به عنوان مرز شناسایی بتن تازه و سخت شده شناخته می شود. زمان گیرش دارای دو مرحله اولیه و نهایی می باشد که گیرش اولیه محدوده زمانی جابجا کردن بتن را تعیین می کند و زمان گیرش نهایی، شروع توسعه مقاومت مکانیکی را تعیین می نماید. عوامل مختلفی مانند دما، شرایط آب و هوایی، رطوبت و … بر زمان گیرش بتن تاثیر می گذارد. زمان گیرش بتن در هوای سرد کاهش می یابد و هوای خیلی گرم، زمان گیرش را افزایش می دهد.

 

گیرش بتن چیست؟

گیرش بتن به فرآیندی گفته می شود که یک مخلوط بتن از حالت مایع تا به دست آوردن سختی مطلوب طی می کند. 

 

حداکثر و حداقل زمان گیرش بتن به چه عواملی بستگی دارد؟

زمان گیرش بتن ثابت نیست و عوامل مختلف شرایط آب و هوایی، دمای زمین و دمای هوا در زمان هیدراته سیمان نقش مهمی را ایفا می کنند.