بتن یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی است که از سه جزء اصلی آب، سنگدانه ها و سیمان پرتلند در دو نوع آماده و دستی ساخته می شود. انتخاب نوع مناسب بتن برای یک پروژه بسیار مهم است: هر دو نوع بتن آماده و دستی مشخصات، مزایا و معایب خاص خود را دارند. در حالی که هر دو نوع در ساخت و ساز ماده ای قابل دوام هستند، بسته به شرایط پروژه ممکن است یکی سودمندتر از دیگری باشد. در چند سال اخیر با توجه به اینکه فضای کارگاهی ساختمان ها کمتر شده، بتن آماده بسیار بیشتر از قبل مورد استقبال قرار گرفته است زیرا بتن آماده در فضای کارخانه ای خود تولید و به وسیله حامل های بتن به محل بتن ریزی منتقل می شوند. تفاوت بتن آماده و دستی چیست؟ بتن آماده بهتر است یا دستی؟ و تفاوت بتن اماده و دستی از مهمترین سوالاتی است که در این مطلب از سنگ شکن غرب مورد بررسی قرار داده و به آن پاسخ می دهیم. ما را تا پایان مطلب همراهی کنید.

تفاوت بتن آماده و دستی چیست؟

بتن آماده در کارخانه تولید می شود و به صورت سفت نشده و آماده استفاده از کارخانه بتن به محل ساخت و ساز تحویل داده می شود. انواع بتن آماده به صورت حجمی به فروش می رسد که معمولاً بر حسب متر مکعب بیان می شود. درمقابل، بتن دستی نوع قدیمی و سنتی بتن است که در محل ساخت سازه توسط نیرو های کار سازه تولید و استفاده می شود اما به دلیل کار دستی احتمال شل و سفت شدن آن زیاد است. کارگران باید به اندازه و نسبت مصالح دقت لازم را داشته باشند تا از هرگونه مشکل کیفی در بتن جلوگیری کنند. قطعا در هر پروژه ای هزینه در کنار کیفیت اصلی ترین دغدغه ایست که وجود دارد. در کنار این ها سرعت انجام پروژه نیز اهمیت زیادی دارد. در ادامه تفاوت بتن آماده و دستی را بر اساس فاکتورهای مختلف مورد بررسی قرار می دهیم.

 

1. دقت و کیفیت

دقت و کیفیت بتن آماده بی نظیر است. با توجه به اینکه بتن آماده با کمترین حضور نیروی دستی تولید می شود و یک فرمول یکسان دارد قطعا از کیفیت خوب و یکسانی بر خوردار است که عمر سازه را بیشتر می کند اما این میزان دقت در اندازه گیری مواد در مقادیر زیاد با مخلوط کردن دستی امکان پذیر نیست. همچنین انجام این کار مستلزم تلاش و نظارت گسترده است که باز هم نمی توان کیفیت آن را تضمینی دانست.

2. زمان

صرفه جویی در زمان از مهمترین مزایای بتن اماده و یکی از دیگر تفاوت های مهم بین بتن آماده و دستی می باشد. با توجه به اینکه زمان ساخت بتن از کل زمان پروژه کم می شود، می توان گفت که روند کلی پروژه سریعتر پیش خواهد رفت. مطالعات نشان داده است که ساخت یک پروژه با بتن با کیفیت و بصرفه آماده زمان ساخت را تا 50 درصد کاهش می دهد که می تواند خبر خوبی برای پروژه های بسیار بزرگ باشد. این در حالی است که فرآیند تولید بتن دستی همزمان با ساخت پروژه صورت می گیرد و زمان های زیادی تلف خواهد داشت.

3. شرایط ذخیره سازی

با توجه به اینکه نمی شود روزانه وسایل مورد نیاز را خریداری کرد و به صرفه نیست پس برای تولید بتن دستی نیازمند فضای زیاد و مناسب جهت نگهداری از مواد اولیه و مصالح است اما در بتن آماده دیگر فضایی برای نگهداری از مصالح نیاز نیست.

4. تجهیزات

در بتن دستی علاوه بر مصالح، تجهیزات دیگری نیز مانند بیل، میکسر، منبع آب، انبار ذخیره‌سازی مواد اولیه، فرغون و مواردی ازاین‌دست نیاز است که تهیه آنها می تواند دردسر آفرین باشد. درحالیکه در بتن آماده تجهیزات زیادی لازم نیست و فقط بتن از میکسر به محل بتن ریزی انتقال داده می‌شود.

5. مناسب برای کدام فضاها

هر چه پروژه ای بزرگ تر باشد قطعا بتن آماده به صرفه و معقول تر است اما پروژه های کوچک و مقیاس پایین بتن ریزی دستی نیز کاربردی است و معقول تر است .

6. زباله

 در بتن آماده با توجه به مدل تولید و کار آن، تولید زباله در محل به حداقل ممکن می رسد. اما در بتن دستی با توجه به میکس کردن قطعا زباله بسیاری تولید می شود که جمع آوری آن ها هزینه اضافی در پی دارد .

7. نیروی کار

در بتن آماده با توجه به اینکه این بتن در شرایط کنترل شده و با مقدار مشخصی از مواد انجام می‌شود، به نیروی انسانی با تعداد بالا نیاز ندارد اما در بتن دستی به نیروی ماهر و نیمه ماهر بیشتری نیاز است زیرا نیروی کار علاوه بر مسطح کردن بتن، تولید و حمل را نیز به عهده دارد.

 

خمیر بتن

 

8. یکپارچگی و یکنواختی بتن

یکنواختی بتن از دیگر فاکتورهای مهم تفاوت بتن اماده و دستی می باشد. مسلما بتن اماده با توجه به اینکه علاوه بر اختلاط کامل در کارخانه، در مسیر ساخت و ساز در میکسر نیز مخلوط می شود، از کیفیت بالاتری برخوردار است. اما بتن دستی فقط در مرحله تولید مخلوط می شود و نمی توان گفت که به درجه یکنواختی لازم می رسد.

9. آزمون های آزمایشگاهی

آزمایشات آزمایشگاهی در کارخانه بتن آماده به دو صورت انجام می شود که قسمت اول آن به کیفیت مواد اولیه اشاره دارد. اما کیفیت بتن به همین آزمایش ها محدود نمی شود و خود بتن از نظر میزان حباب، میزان آب موجود در آن، میزان یکنواختی و کیفیت بتن مورد بررسی قرار می گیرد زیرا بر دوام و پایایی بتن تاثیر می گذارد. بنابراین قبل از خروج بتن از کارخانه، آزمایشات مختلفی بر روی آن انجام می شود و در نهایت بتن استاندارد به مشتری تحویل داده می شود. اما در بتن معمولی دستی تمامی این آزمایشات توسط کارگر و پیمانکار انجام می شود و چاره ای جز اعتماد به آنها نیست.

10. فضا

یکی از نکات مهمی که در استفاده از بتن آماده وجود دارد این است که محل سازه فضای کافی جهت حضور کامیون حامل بتن را داشته باشد و این در همه سازه ها ممکن نیست. همچنین در بتن دستی نیز فضای نسبتا زیادی برای دستگاه و محل ذخیره مصالح لازم است .

11. متراژ بتن

بهترین مزیت بتن آماده ، آماده بودن آن در هر مقدار و در هر ساعت از شبانه روز است که این مورد در بتن دستی وجود ندارد و بالا بودن متراژ بتن ریزی کار را در استفاده از بتن دستی بسیار سخت می کند.

12. مکان تولید بتن

 در بتن آماده با توجه به اینکه بتن برای از دست ندادن حالت خمیری خود باید سریعا در محل به کار گرفته شود باید مسافت کارخانه تولید تا پروژه کم باشد و ترافیک را نیز باید در نظر گرفت. اگر مسافت زیاد باشد باید در بتن از مواد نگهدارنده استفاده شود . اما در بتن دستی بلافاصله در محل استفاده می شود و دیگر نگرانی برای ترافیک و مسافت نیست.

بتن آماده بهتر است یا دستی ؟

با توجه به مقایسه های بالا در آیتم و فاکتور های مختلف می توان به این نتیجه رسید که بتن اماده از نظر کیفیت و دقت عالی می باشد و باعث صرفه جویی در هزینه و زمان می شود. بنابراین این نوع بتن برای پروژه های بزرگ که محدودیت زمانی دارند، بهترین انتخاب است. البته این نکته مهم را نیز در نظر بگیرید که خرید بتن آماده از کارخانه نزدیک پروژه نیز بسیار مهم است. اگر محل پروژه شما از کارخانه خیلی زیاد است، بتن دستی گزینه بهتری می باشد. زیرا اگرچه مخلوط شدن بتن خیلی خوب است، اما اگر این مسافت خیلی طولانی باشد، به کیفیت بتن ضربه می‌زند و حتی خاصیت سیمان نیز خراب می‌شود. همچنین مخلوط شدن بیش از حد بتن باعث بالا رفتن تعداد حباب‌ها در بتن آماده شده و باید ویبره بر روی آن صورت گیرد. بنابراین پیشنهاد ما این است که برای کارگاه‌های دور بهتر است از دستگاه بتن ریزی دستی برای تهیه بتن استفاده شود. در کل برای پروژه های نسبتا بزرگ قطعا بتن اماده انتخاب خوبی است و بتن دستی برای پروژه های کوچک مناسب تر می باشد.

تفاوت قیمت بتن دستی و آماده؟

تفاوت قیمت بتن آماده و دستی خیلی محسوس نیست و با توجه به تجربه و روش های تست شده در بکارگیری بتن آماده و دستی به این اجماع می رسیم که تقریبا قیمتی یکسان دارند و در بعضی از موارد که نظارت دقیقی بر تولید بتن دستی بوده هزینه تولید و قیمت بتن ریزی دستی کمتر نیز بوده است اما باید این را هم در نظر بگیریم که کیفیت و زمان که دو عامل اصلی در هر پروژه هستند در بتن آماده دیده می شوند و این باعث می شود که حتی قیمت را فدای این دو عامل کنیم. همچنین خیلی ها با توجه به اینکه بتن آماده هزینه ها را یکجا دریافت می کند و فاکتور قیمتی آن مشخص است فکر می کنند که هزینه زیادی برای آن ها در بر دارد اما در بتن دستی این موضوع بر عکس است و چون هزینه هر کدام را جدا می دهند کمتر هزینه ها به چشم می آید پس در این مورد هم شاید بتن آماده مقرون به صرفه تر باشد.

 

بتن آماده بهتر است یا دستی؟

به طور کلی بتن اماده نسبت به بتن دستی از نظر کیفیت و دقت بهتر است و باعث صرفه جویی در هزینه و زمان می شود. اما برای پروژه های کوچک و دور از کارخانه بتن، بتن دستی بهتر است.